Για ένα λεπτό σκεφθείτε την εξής ιστορία:  Είστε κάποια χρόνια στην δουλειά σας. Έχετε αποδείξει την αξία σας. Όλοι σας αγαπούν και σας θεωρούν μοναδική/ό.  Επαινούν τις ικανότητες σας. Και ξαφνικά εμφανίζεται ένας νέος συνάδελφος! Μικρότερος, άπειρος, αδέξιος. Και μέσα σε λίγες ημέρες ανακαλύπτετε ότι έχετε περάσει σε δεύτερη μοίρα. Όλοι τον προσέχουν και ασχολουνται μαζί του.

¨Η

Είστε στο σχολείο; Ο/Η πιο δημοφιλής, αξιαγάπητος/η  ικανός/η στην τάξη. Μία μέρα εμφανίζεται ένας νέος συμμαθητής. Ασχημος, όχι ιδιαίτερα καλός μαθητής, αρκετά εσωστρεφής. Και όμως!

κερδίζει το ενδιαφέρον των συμμαθητών και την (θετική) προσοχή των καθηγητών.

Πως θα αισθανόσασταν  αν είσασταν στη θέση του εργαζόμενου ή της μαθήτριας; (η επιλογή του γένους είναι τυχαία).

Τι θα θέλατε να κάνετε;

Πως θα προσπαθούσατε να κερδίσετε ξανά την θέση σας;

Τι θα λέγατε στον εαυτό σας;

Όσο ψυχραιμοι και να ήσασταν, θα νοιώθατε άσχημα. Θα αναρωτιόσασταν τι συνέβη; Τι κάνατε; Γιατί σας συνέβη αυτό;

Σκεφείτε τώρα ένα δίχρονο παιδάκι. Το οποίο μέχρι πριν από μερικές εβδομάδες ήταν το κέντρο της προσοχής και της αγάπης. Και ξαφνικά ανακαλύπτει ότι έχει εμφανιστεί στη ζωή του ένας άλλο ανθρωπάκι. Που δεν καταφέρνει τίποτα απ ‘όσα καταφέρνει αυτό. Που είναι  αδύναμο, κλαψιάρικο. που όλο κοιμάται και τρώει.  Και όμως η μαμά και ο μπαμπάς τρέχουν πρώτα σε αυτό, όταν κλαίει ή κάνει ήχους. Που ο παππούς και η γιαγιά του γελάνε περισσότερο. Που μόνον όταν τελειώσουν με το μωρό θα ασχοληθουν και μαζί του.

Αναρωτιέται τι έχει κάνει; Γιατί δεν το αγαπούν πιά; (Aσ θυμόμαστε ότι η αγάπη σε αυτή την ηλικία γίνεται αντιλητπή με την αγκαλιά, την επαφή, το χαμόγελο, την προσοχή, το παιχνίδι).

Και αφού όλοι προσέχουν κάποιον που κλαίει και φωνάζει αποφασίζει να κάνει και αυτό το ίδιο…

Και αν του δίνουν προσοχή μόνον όταν είναι «κακό» παιδί, ενώ όταν είναι καλό όλοι ασχολούνται με το μωρό, τότε μπορεί να γίνει κακό παιδί για να το προσέχουν.

Οι περισσότεροι γονείς περιμένουν ότι αυτόματα το πρώτο παιδί, θα υποδεχθεί με χαρές και γέλια το δεύτερο… Και  ότι θα έχουν τον χρόνο να ασχοληθούν με το νεογέννητο, γιατί το πρωτότοκο «θα καταλάβει»…

Στν πραγματικότητα όμως αυτό το σενάριο δεν είναι πολύ συχνό. Οι γονείς  μέσα στην κούραση και στην περίοδο προσαρμογής, χρειάζεται να ασχολούνται εξ’ ίσου και με τα δύο παιδιά. Για διαφορετκους φυσικά λόγους.

Το πρώτο παιδί αντιδρά έτσι γιατί:

• αισθάνεται μόνο και παραμελημένο (και τα δώρα δεν αντικαθιστούν αυτό το συναίσθημα).
• αισθάνεται ότι κάτι «πρέπει» να κάνει για να ξαναπάρει την αγάπη και την προσοχή.
• διαισθάνεται τον πανικό, κούραση, άγχος των γονέων και «υλοποιεί»  αυτά τα συναισθήματα με την δική του στάση και συμπεριφορά.
• έχει αντιληφθεί ότι το προσέχουν (έστω και αρνητικά) όταν συμπεριφέρεται άσχημα.

Οι λόγοι είναι συνήθως πολλοί και πολυσύνθετοι.

Τι κάνετε όμως εσείς; Μερικές ιδέες και σκέψεις:

• Δεχθείτε ότι το πρώτο σας παιδί έχει συναισθήματα και αισθάνεται παράξενα για την αλλαγή που συμβαίνει στη ζωή του.
• Αποδεχθείτε ότι η αγάπη για το αδελφάκι δεν θα γεννηθεί με την πρώτη ματιά.  Αντίθετα θα  υπάρχει μία αρχική τουλάχιστον αντίδραση)
• Η στάση σας  και η πρώτη σας αντίδραση θα καθορίσει κατά ένα μεγάλο ποσοστό, την συνέχεια της συμπεριφοράς του.
• Μην προσπαθήσετε να » πείσετε» το παιδί σας ότι » πρέπει» να αγαπάει το αδελφάκι του.
• Μην το χαρακτηρίσετε «κακό παιδί» επειδή ακριβώς δεν αγαπάει το νεοφερμένο πλασματάκι.
• Σεβαστείτε το σημείο που βρίσκεται και το πως αισθάνεται.
• Δώστε του χρόνο να το παρατηρήσει και δει πως θα αντιμετωπίσει τη νέα κατάσταση.
• Αποφύγετε οποιαδήποτε πίεση να μοιραστεί  τον κόσμο του νέου παιδιού.  Μην περιμένετε να έλθει αυτό σε εσάς. Πηγαίνετε εσείς στον χώρο του (κυριολεκτικά και μεταφορικά)
• Ρωτήστε το πως αισθάνεται και ακούστε το προσεκτικά, χωρίς παρεμβολές, διορθώσεις και πρέπει. Ονοματίστε μερικά συναισθήματα (π.χ φόβο, θυμό,  μοναξιά).
• Αφιερώστε ο κάθε γονέας ξεχωριστά χρόνο μαζί με το πρωτότοκο σας.
• Δώστε το χρόνο να ξεσπάσει μπροστά σας.
• Αποφύγετε να το «καλοπιάνετε» με δώρα. Αυτό που χρειάζεται είναι αγκαλιά, προσοχή, χρόνο, αγάπη.

Αν προσπαθήσει να κτυπήσει το μωρό, φυσικά και θα το εμποδίσετε> Μία πρόταση για να το αντιμετωπίσετε είναι:

«Σίγουρα είσαι πολυ θυμωμένος/η για να κτυπάς ένα μωρό. Όμως δεν κτυπάμε κάποιον και πολύ περισσότερο όταν είναι πιο αδύναμος από εμάς. Εσένα πως θα σου φαινόταν αν σε χτύπαγε κάποιος πιο μεγάλος και πιο δυνατός; (αυτό το επιχείρημα το χρησιμοποιείτε αν δεν έχετε χτυπήσει εσείς το παιδί σας)  Για να δούμε λοιπόν έναν άλλον τρόπο για να ξεθυμάνεις τώρα που είσαι τόσο θυμωμένη και να δούμε τι θα σε  βοηθήσει να αισθανθείς καλύτερα. Μια αγκαλιά ίσως; Ένα μεγάλο φιλί; »

Τα παιδιά είναι γεμάτα συναίσθημα και πάντα χρειάζεται να απευθυνόμαστε σε αυτό. Ετσι και εμείς έχουμε αποτέλεσμα και το παιδί νοιώθει ότι το νοιώθουμε.

Και ευχαριστώ την μαμά Ν.Γ. που μου έδωσε την αφορμή γι’ αυτό το άρθρο.

Αντιγόνη Ωραιοπούλου