Το θέμα του θηλασμού σε σχέση με τις γυναίκες που τα παρατάνε προκάλεσε πολλά σχόλια με όλο το φάσμα των αντιδράσεων: (ξεκινώντας από «μ’ αρέσει πολύ» μέχρι «ούστ»…) Και θέλω να απαντήσω συλλογικά σε όλο το φάσμα των σχολίων τεκμηριωμένων και μη.
Έβαλα λοιπόν σαν τίτλο το σχόλιο μιας μαμάς. Η αλήθεια είναι μία. Δικαιολογίες υπάρχουν πολλές.
Εγώ θα το αλλάξω: Η αλήθεια είναι μόνον μία. Οι δρόμοι όμως για να την φθάσει κάποιος, είναι πολλοί. Και προσωπικοί.
Σαν βιολόγος έμαθα ότι η φύση έχει προσφέρει απλόχερα βοήθεια στην γυναίκα να γεννά έύκολα, να θρέφει το μωρό της εύκολα και γενικά μας έχει δώσει την προδιάθεση και τις δυνατότητες , ακούγοντας το σώμα μας, να κάνουμε αυτόματα και ήρεμα τα βήματα για να συνδεθούμε με το μωρό μας σε όλα τα επίπεδα. Έμαθα επίσης ότι η φύση πειραματίζεται, έχοντας σαν στόχο το καλύτερο αποτέλεσμα, με το μικρότερο κόστος. Και ότι αυτό που τελικά βλέπουμε κρύβει από πίσω του πολύ πειραματισμό και αλληλοσχετίσεις, που τις περισσότερες φορές δεν γνωρίζουμε και δεν αντιλαμβανόμαστε.
Σαν σωματική ψυχοθεραπεύτρια, έμαθα ότι η στάση και η συμπεριφορά ενός ανθρώπου είναι επίσης το αποτέλεσμα πολλών εσωτερικών διεργασιών, εμπειριών, βιωμάτων, καταστάσεων και αντιλήψεων . όλα αυτά τα βιώματα, οι εμπειρίες κλπ δεν φαίνονται, αρχικά μπορεί να μην τα γνωρίζουμε ούτε εμείς οι ίδιοι πολλές φορές (συχνά είναι βαθιά θαμμένα στην νευροφυσιολογία και στο υποσυνείδητο μας) αλλά αλληλοσχετίζονται ,αλληλοεπηρεάζονται, έχουν ισχύ και δύναμη και τελικά οδηγούν στην φανερή δράση και στάση.
Και ότι το σώμα μας είναι ένας πολύ καλός μίτος της Αριάδνης και να οδηγηθούμε στο τι αισθανόμαστε και τι μπορείνα παρεμποδίζει την φυσιολογική ήρεμη πορεία της φύσης.
Στην εποχή μας η σύλληψη, η εγκυμοσύνη και ο τοκετός καθώς και οι πρώτοι μήνες με το μωρό μας έχουν αποκοπεί από την φυσιολογία και έχουν μετατραπεί σε έναν αγώνα δρόμου για να αποφύγουμε την πιθανή παθολογία. Διαδικασίες σωματικές μετατρέπονται σε διαδικασίες διανοητικές. Η επαφή με τον εαυτό, τη φύση (αυτό που ονόμασα πριν «ακούμε το σώμα μας) έχει πέσει σε χειμερία νάρκη. Ταυτόχρονα όμως έχουμε και πολλές δυνατότητες και επιλογές.
Και αυτό που προσπαθούμε σήμερα να κάνουμε είναι να ισορροπήσουμε τελικά είναι η φύση (οι εσωτερικές και εγγεγραμμένες δυνατότητες που έχουμε) με την επιστήμη (τις δυνατότητες να προστατευθούμε αν και όταν κάτι πράγματι παρεκκλίνει από το φυσιολογικό).
Στην φύση ή εγκυμοσύνη και ο τοκετός είναι μία αρχέγονη πορεία, η οποία περπατιέται με ηρεμία, ασφάλεια, χρόνο, προστασία. Και ο θηλασμός που ακολουθεί είναι μία απλή φυσιολογική διαδικασία, απόρροια αυτών των συναισθημάτων. Και στην φύση όταν το θηλυκό είναι στρεσαρισμένο δεν μπορεί να θηλάσει.Και τότε μπορεί να αναλαμβάνουν το έργο αυτό άλλα θηλυκά. Χωρίς όμως να χάνεται η σχέση της μητέρας με το παιδί.
Επίσης, από αρχαιοτάτωνχρόνων, πολλές γυναίκες δεν είχαν γάλα. Και έτσι δημιουργήθηκε ο θεσμός της τροφού και της παραμάνας. (Σήμερα αυτή τη θέση την έχουν πάρει τα έτοιμα γάλατα..)
Για να κάνουμε λοιπόν τις συγκρίσεις ας δούμε λίγο τις στατιστικές σφαιρικά και όχι απομονωμένα: Έχουμε… ξαναανακαλύψει τον θηλασμό (μετά από κάποιες δεκαετίες όπου η φόρμουλα ήταν το υπέρτατο αγαθό…) Και πολύ καλά κάνουμε. Αλλά σήμερα:
- Περισσότερες από 50% των γυναικών γεννάνε με καισαρική. Ενώ ένα ποσοστό 60 -70% των γυναικών που γεννάνε φυσιολογικά έχουν δεχθεί κάποια φαρμακευτική ουσία στο σώμα τους, συχνά λόγω πρωτοκόλλου και όχι λόγω ανάγκης.
- Περισσότερο από το 80% αυτών των γυναικών έχουν βιώσει την καισαρική και τις φαρμακευτικές ουσίες καθώς και την νοσοκομειακή διαδικασία, σαν τραυματικό γεγονός και συχνά ένα και δύο χρόνια αργότερα συνεχίζουν να δακρύζουν, να πονάνε και να θυμώνουν όταν θυμούνται τη γέννηση του παιδιού τους. Την έχουν ζήσει σαν βιασμό ή /και σαν κλοπή σημαντικών στιγμών της ζωής τους.
- Τουλάχιστον 70% των γυναικών θεωρούν ότι οι γιατροί και οι μαίες δεν τις σεβάστηκαν, δεν τις άκουσαν, δεν τους έδωσαν χρόνο.
- Το ίδιο ποσοστό γυναικών αισθάνεται ότι δεν τους δόθηκε η γνώση και η ευκαιρία να συνδεθούν και να ακούσουν το σώμα τους. Δεν ήταν ελεύθερες και δεν είχαν επιλογές.
- Ένα μεγάλο ποσοστό γυναικών, φθάνει στον τοκετό με κατάθλιψη (όχι λόγω εγκυμοσύνης, αλλά λόγω συνθηκών στην καθημερινότητα τους). ΟΙ στατιστικές λένε ότι κατάθλιψη στον γενικό πληθυσμό έχει φθάσει το 40%…
- 90% γυναικών μπαίνουν στην αίθουσα τοκετών γεμάτες φόβο. Γιατί ο τοκετός θεωρείται μία απαραίτητη επώδυνη διαδικασία, είτε είναι φυσιολογικός, είτε είναι καισαρική.
- Ένα μεγάλο επίσης ποσοστό φοβάται να εμπιστευτεί τον γιατρό και τη μαία (και άρα να αισθανθούν ήρεμες και ασφαλείς στα χέρια τους).
- Εδώ και δεκαετίες η σύγχρονη γυναίκα έχει αποκοπεί από το σώμα της. Αγνοεί τις πληροφορίες που της προσφέρει, ή δεν ξέρει πως να τις αποκωδικοποιήσει ή πως να τις συνδυάσει με την γνώση, την πληροφορία και την προστασία της επιστήμης.
- Επίσης ένα μεγάλο ποσοστό γυναικών φθάνουν στον τοκετό τους μόνες, με κακές σχέσεις με την αρχική τους οικογένεια ή /και τον σύντροφο τους, με θέματα επιβίωσης, χωρίς δίκτυο υποστήριξης ώστε να συγκεντρωθούν στο μωρό τους. Πολλές γυναίκες (ο αριθμός είναι πολύ μεγαλύτερος απ’ όσο μπορεί να φανταστεί κανείς) κρύβουν τραυματικές εμπειρίες κακοποίησης η οποία δεν έχει αναφερθεί ή αναγνωριστεί ποτέ.
Μια γυναίκα λοιπόν φθάνει στη στιγμή που κρατά το μωρό της στα χέρια της. ΑΝ της έχει συμβεί ή αισθάνεται κάτι απ όλα όσα προανέφερα, το σώμα, η ψυχή και το μυαλό της μπορεί να είναι κυριολεκτικά παγωμένα και ακινητοποιημένα. Αλλά της ζητιέται να μπει άμεσα στον ρόλο της μητέρας και να αρχίσει να θηλάζει και να είναι χαρούμενη και να τα ξεχάσει όλα (γιατί αλλιώς δεν είναι καλή μητέρα, δεν είναι ικανή, δεν συμπεριφέρεται καλά).
Η πίεση όμως του «πρέπει να θηλάσεις» τις οδηγεί σε ΄πίεση, τύψεις και ενοχές που μπορεί να παρεμποδίζουν ακόμη περισσότερο οποιαδήποτε τάση να δοκιμάσουν. Η εμπειρία μου έχει δείξει ότι όταν μια γυναίκα, που αρχικά δεν μπορεί να θηλάσει ή δεν θέλει, όταν δεθεί με το μωρό της είναι πολύ πιο έτοιμη να ξαναδοκιμάσει, παρά μια γυναίκα που πιέζεται να κάνει το «σωστό» και τελικά καταναλωνει όλη της την ενέργεια στο να προσπαθει να είναι σωστή.
Για να μπορέσει να αρχίσει να λειτουργεί, χρειάζεται χρόνο, ασφάλεια και ηρεμία και όχι κριτική και απόρριψη.
Ας θυμηθούμε ότι ολοι μας θέλουμε πάντα να έχουμε βαθμούς ελευθερίας. Έχοντας αυτούς τους βαθμούς και την δυνατότητα επιλογών, αποφασίζουμε πολύ πιο ήρεμα. (και ας θυμηθούμε ότι ο θηλασμός είναι χαλάρωση, ηρεμία και αγάπη). Αντίθετα, όταν πιεζόμαστε και θεωρούμε ότι πρέπει να κάνουμε κάτι, συχνά αντιδράμε. Νοιώθοντας τύψεις και ενοχές. Όλοι επίσης θέλουμε να αναγνωρίζονται τα συναισθήματα μας και οι αδυναμίες μας και κυρίως ο χρόνος που χρειαζόμαστε για να τις αντιμετωπίσουμε. Στον θηλασμό η γυναίκα χρειάζεται να νοιώθει καλά και ήρεμη για να είναι ήρεμο και το μωράκι της.
Αυτό λοιπόν που λέω είναι ΝΑΙ στον θηλασμό, ΟΧΙ όμως στον καταναγκαστικό θηλασμό που κάνει την μητέρα να αγχώνεται περισσότερο, να θυμώνει, να εκνευρίζεται και τελικά να τα παρατά. Και κυρίως : να μην συνδέεται με το μωρό της. Γιατί ο θηλασμός είναι σύνδεση με το μωρό. Αν επιμείνουμε σε έναν θηλασμό χωρίς να ενδιαφερθούμε για την σύνδεση, έχουμε βάλει τα θεμέλια για την ανάπτυξη ενός στερημένου συναισθηματικά μωρού και αργότερα στερημένου συναισθηματικά ανθρώπου. Ο θηλασμός και η σύνδεση με το μωρό χρειάζεται να είναι εναρμονισμένα και συγχρονισμένα.
Αν λοιπόν μία νέα μανούλα δεν μπορεί ή δεν θέλει αρχικά να θηλάσει, ας σκύψουμε πρώτα στο πως αισθάνεται, στο γιατί αισθάνεται έτσι, Ας της προσφέρουμε για λίγο προτεραιότητα στο τι συνέβη και γιατί αισθάνεται έτσι. Με αυτόν τον τρόπο δίνουμε αγκαλιά και στήριξη στη γυναίκα για να μπορέσει με τη σειρά της να αγκαλιάσει και να στηρίξει το μωρό της. Και έτσι με αγάπη και ηρεμία θα οδηγηθεί στον θηλασμό.
Και τότε το 1% των γυναικών που θηλάζουν ακόμη στο πρώτο εξάμηνο, θα γίνει πολύ μεγαλύτερο.